Zastanawiasz się do kogo pójść? Jaki specjalista zajmuje się pamięcią? Jakie badania będą wykonywane? Jeśli zauważasz u siebie lub u swojego bliskiego niepokojące oznaki problemów z pamięcią, nie zwlekaj!
Co robić krok po kroku gdzie się udać:
1. Pierwszym krokiem powinna być wizyta u lekarza pierwszego kontaktu.
2. Warto na taką wizytę pójść z bliskim, łatwiej wtedy jest zapamiętać informacje od lekarza.
3. Lekarz pierwszego kontaktu może, ale nie musi, przeprowadzić przesiewowy test do badania pamięci, jednak powinien dać zainteresowanemu skierowanie do specjalisty – geriatry, neurologa lub psychiatry. Nie bójmy się domagać takiego skierowania, nawet jeśli lekarz pierwszego kontaktu nie widzi takiej konieczności! Jeśli masz taką możliwość możesz skorzystać z wizyty specjalisty prywatnie.
Wstępna wizyta u specjalisty geriatry lub neurologa lub psychiatry:
1. Przygotuj spis wszystkich przyjmowanych leków wraz z ich dawkowaniem.
2. Uporządkuj chronologicznie wykonane dotychczas badania.
3. Spisz wcześniej na kartce listę objawów – niczego nie bagatelizuj bo niuanse mogą być ważne.
4. Zapisz, od kiedy dostrzegasz niepokojące objawy u siebie lub u swojego bliskiego. Jak długo trwają, w jaki sposób rozwijają się objawy – powoli, szybko, skokowo itp.
5. Lekarz przeprowadzi wywiad. Należy powiedzieć o wszystkich dolegliwościach, przebytych chorobach i nałogach. Kiedy zaczęły się zgłaszane trudności.
Może być Ci trudno opowiadać o problemach osoby chorej w jej obecności (nie chcą jej zranić lub obrazić), dlatego warto poprosić o rozmowę z lekarzem na osobności. W tym czasie pani pielęgniarka może zaprosić pacjenta do gabinetu pielęgniarskiego i zmierzyć mu ciśnienie.
6. Lekarz specjalista powinien zlecić badania laboratoryjne, takie jak:
• CRP
• Morfologia krwi obwodowej z rozmazem
• Elektrolity (Na, K)
• Kreatynina
• Glikemia, Hemoglobina glikowana
• Witamina B12
• TSH, FT3, FT4
• VDRL
7. Badanie fizykalne
8. Ocena podstawowych czynności życiowych ADL
9. Ocena złożonych czynności życiowych I-ADL
10. Badanie neuropsychologiczne
Na czym polega badanie neuropsychologiczne?
Jednym z bardzo ważnych elementów procesu diagnostycznego jest badanie neuropsychologiczne. Może je zlecić lekarz pierwszego kontaktu lub lekarz specjalista, jednak NIE JEST WYMAGANE SKIEROWANIE, co oznacza, że można zgłosić się na nie niezależnie od wizyty u lekarza.
Celem badania neuropsychologicznego jest ocena funkcjonowania poszczególnych procesów poznawczych, w tym: pamięci, uwagi, uczenia się, orientacji, postrzegania, rozumienia, procesów językowych, orientacji wzrokowo-przestrzennej, myślenia, planowania i rozwiązywania problemów. Neuropsycholog wykorzystuje do tego rozmowę z pacjentem, jak również prosi go
o wykonanie różnych zadań testowych.
Psycholog określa nie tylko funkcje, które są zaburzone, ale również te, które są zachowane. Informacje o czynnościach, które chory może jeszcze wykonywać samodzielnie, są istotne do planowania stymulacji neuropsychologicznej, jak również dla opiekuna, by zachęcał chorego do ich wykonywania. Koncentracja na tym, co chory może jeszcze wykonać, jest budowaniem poczucia własnej wartości bliskiego. To doświadczenie, które wzmacnia poczucie, że „potrafię jeszcze coś zrobić”. U osób, u których podejrzewa się początkowe stadium procesu otępiennego, zaleca się powtarzanie badania co 6 miesięcy. Na późniejszym etapie choroby badanie neuropsychologiczne służy ocenie dynamiki zmian w funkcjonowaniu poznawczym.
Jeśli Twój bliski nie chce zgłosić się na badanie, zachęć go, że przebadacie się razem, mówiąc, że i Tobie dobrze zrobi profilaktyka. Nie staraj się za wszelką cenę przekonać swojego męża/żony, mamy lub taty, lub innej osoby, u której zauważasz zmiany w pamięci, że to konieczne, że coś dzieje się nie tak. Na przymus nic nie wskórasz. Wtedy osoby bardzo często reagują niechęcią, agresją, a także słowami: „Chcecie zrobić ze mnie wariata”, „Uważasz, że jestem idiotą?”, „Sama się lecz, ja nie potrzebuję pomocy”, „Przecież nie mam kłopotów z pamięcią i do żadnego lekarza nie pójdę”. Na taką złość nie działa racjonalna argumentacja. Lepiej łagodnie, ze spokojem zachęcić chorego, a może warto poprosić o rozmowę kogoś innego, kto jest dla chorego autorytetem lub osobą, od której łatwiej przyjmie informację
o potrzebie badania.
Pamiętaj, nie odwlekaj badania pamięci nawet jeśli to profilaktyka!